جعبه آتش نشانی یکی از ابزار های مهم و کاربردی برای تامین امنیت ساختمان های مسکونی و مکان های تولیدی و صنعتی در هنگام آتش سوزی است. تجهیزات داخل جعبه آتش نشانی با توجه به نوع جعبه و کاربرد آن متفاوت است.
یکی از این وسایل شیلنگ آتش نشانی است که به یک سیستم لوله کشی متصل است. سیستم لوله کشی مورد نیاز برای آتش نشانی در هر طبقه دارای چند انشعاب است. این سیستم به شیلنگ های موجود در جعبه آتش نشانی متصل می شود. جریان آب و یا سیالات خاموش کننده ممکن است فشاری را در پشت جعبه ایجاد نمایند. در ادامه به بررسی بیشتر فشار پشت جعبه آتش نشانی می پردازیم.
مشخصات فنی جعبه آتش نشانی
این جعبه ها در واقع جعبه هایی استاندارد هستند و در دو نوع تک کابین و دو کابین طراحی و تولید می شوند. به طور معمول درون انواع جعبه آتش نشانی تجهیزاتی مانند قرقره، یک عدد سر لوله و شیلنگی به طول ۲۰ الی ۲۵ متری که با فشار پشت جعبه آتش نشانی هماهنگ باشد، قابل مشاهده است. نمونه های دیگری از جعبه آتش نشانی هستند که درون آن ها کپسول خاموش کننده نگهداری می شود تا در مواقع ضروری مورد استفاده قرار گیرند.
بررسی فشار پشت جعبه آتش نشانی و تاثیر شیلنگ بر آن
شیلنگ های آتش نشانی دارای دو لایه ی داخلی و خارجی هستند. لایه ی خارجی از موادی همچون پنبه، پلی استر، کتان و کنف تشکیل شده است. این مواد از شیلنگ ها در مواقع فشار زیاد محافظت می کنند و مانع از پارگی شیلنگ می شوند. لایه ی داخلی شیلنگ آتش نشانی از جنس لاستیک است و می تواند فشاری در حدود ۴۰ اتمسفر را تحمل کند.
شیلنگ آتش نشانی سه نوع آزمایش دارد. آزمایش اول در زمان تحویل شیلنگ صورت می گیرد، آزمایش دوم بعد از هر بار استفاده کردن از شیلنگ و آزمایش سوم به صورت ماهیانه انجام می شود. در هر یک از این آزمایش ها فشار را کم کم می افزاییم تا بتوان میزان تحمل شیلنگ را تعیین نمود. شیلنگ های آتش نشانی به دلایل زیر ممکن است دچار خرابی شوند:
- مواد شیمیایی
- ساییدگی
- برخورد با جسم تیز
- کپک زدن
ارتباط بین فشار پشت جعبه آتش نشانی و عملکرد صحیح سامانه اطفاء حریق
گاهی این سوال مطرح می شود که چه میزان جریان آب و با چه فشاری لازم است تا سامانه ی اطفاء حریق و هوزریل جعبه آتش نشانی بتواند عملکرد صحیحی داشته باشد یا به عبارتی فشار پشت جعبه آتش نشانی چه میزان باید باشد؟
هوزریل ها دارای سیستم تر هستند یعنی دائما به جریان آب متصل اند، هر چند این جریان می تواند توسط یک شیر قطع و وصل شود. در هوزریل ها میزان آب خروجی برای فشار ۲ بار، هجده لیتر بر دقیقه است و فشار ۴ بار به ۲۶ لیتر بر دقیقه آب نیاز دارد. سیستم های آب رسانی در سامانه اطفاء حریق شامل شیلنگ ها، شیر ها و اتصالات است که باید مرتبا مورد بررسی و آزمایش قرار بگیرد تا در مواقع ضروری بتوانند بهترین عملکرد را داشته باشند.
نحوه تست فشار پشت جعبه آتش نشانی
لوله اصلی که در سیستم های اطفاء حریق استفاده می شوند باید از بالاترین قسمت ساختمان یعنی از بام به سامانه متصل باشند و از پایین هم به آب شهری وصل شده باشد تا در مواقع ضروری دچار کمبود آب نشود. میزان این آب باید به نحوی باشد که به مدت ۱۰ دقیقه یعنی تا رسیدن نیروهای متخصص بتواند به راحتی آب مورد نیاز برای کنترل حریق را تامین کند. میزان فشار آب در حالت عادی باید حداقل 3 اتمسفر باشد. حال برای محاسبه ی تست فشار پشت جعبه آتش نشانی به این صورت عمل می شود که کلیه تجهیزات درگیر با آب باید مدت ۲۴ الی ۴۸ ساعت فشاری در حدود ۲ بار را تحمل کنند. در مکان های صنعتی، اداری، مسکونی و تجاری باید شیر ایستاده بر اساس نظر کارشناس آتش نشانی نصب شود.
علاوه بر موارد ذکر شده در بالا باید کل سامانه اطفاء حریق مورد تایید کارشناسان سازمان آتش نشانی قرار بگیرد.
نحوه ی انجام تست و محاسبه ی میزان فشار بر روی لوله های آتش نشانی به این صورت است که یک تکه از شیلنگ به صورت تصادفی انتخاب می شود و بر روی آن تست های لازم انجام می شود تا بدین وسیله میزان استحکام و تحمل فشار در این لوله ها مورد بررسی قرار گرفته باشد.
نحوه ی انجام تست تخریب در شیلنگ های آتش نشانی
نحوه انجام این تست بدین صورت است که یک متر از شیلنگ آتش نشانی را انتخاب نموده و آن را پلمپ کنید و از سر دیگر آن به درون آن آب پمپاژ نمایید تا هوای داخل شیلنگ به طور کامل تخلیه شود، حال میزان فشار آب را تا حدی بالا می برید که شیلنگ بترکد. بهترین نوع شیلنگ آن است که بتواند فشاری بالاتر از ۴۵ بار را تحمل نماید.