پیشگیری از آتش‌سوزی و حفاظت از جان انسان‌ها و اموال در برابر آتش، یکی از دغدغه‌های اصلی طراحان و مهندسان در ساخت‌وساز است. لوله‌کشی آتش‌نشانی از جمله ارکان اساسی در سیستم‌های اطفای حریق محسوب می‌شود که باید با دقت و بر اساس اصول و استانداردهای مشخص طراحی و پیاده‌سازی شود. طراحی مناسب لوله‌کشی آتش‌نشانی می‌تواند به طور قابل توجهی احتمال وقوع حوادث را کاهش داده و همچنین سرعت و کارایی در اطفای حریق را افزایش دهد. در این متن به بررسی طراحی، استانداردها، نحوه تست و فشار تست لوله‌های آتش‌نشانی خواهیم پرداخت.
طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان + (استانداردها و نحوه تست)
امروزه، ایمنی و امنیت ساختمان‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از مهم‌ترین عواملی که در تأمین ایمنی ساختمان‌ها در برابر آتش‌سوزی نقش دارد، سیستم لوله‌کشی آتش‌نشانی است. این سیستم به صورت یک شبکه از لوله‌ها طراحی و پیاده‌سازی می‌شود که برای تأمین آب مورد نیاز برای اطفای حریق استفاده می‌شود. طراحی مناسب این سیستم علاوه بر جلوگیری از خسارات مالی و جانی، می‌تواند به نجات جان انسان‌ها و حفظ اموال کمک شایانی نماید.
در طراحی لوله‌کشی آتش‌نشانی، نیاز به یک رویکرد دقیق و علمی داریم که شامل ارزیابی شرایط ساختمان، نوع و اندازه تجهیزات، استانداردهای مورد نیاز و روش‌های تست و نگهداری می‌شود. طراحی این سیستم باید متناسب با نوع ساختمان (مسکونی، تجاری، صنعتی) و کاربری‌های مختلف آن انجام گیرد. برای شروع طراحی، لازم است ابتدا تحلیل کاملی از ریسک‌ها و خطرات احتمالی مربوط به آتش‌سوزی در ساختمان انجام گیرد.
از جمله عواملی که باید در طراحی لوله‌کشی آتش‌نشانی ساختمان مد نظر قرار گیرند، عبارت‌اند از:
نوع و کاربری ساختمان: انتخاب تجهیزات و نوع لوله‌ها باید بر اساس کاربری ساختمان انجام شود. به عنوان مثال، یک ساختمان تجاری با تردد بالا، نیاز به سیستم‌های پیشرفته‌تری دارد.
ظرفیت و فضای موجود: بررسی فضای موجود برای نصب لوله‌ها و تجهیزات، یکی دیگر از موارد مهم است.
ارتفاع و ابعاد ساختمان: ارتفاع ساختمان تأثیر زیادی بر نوع و اندازه پمپ‌ها و لوله‌ها دارد. به خصوص در ساختمان‌های بلند، نیاز به پمپ‌های قوی‌تری داریم.
منابع آب: وجود منابع آب کافی و پایدار برای تأمین آب مورد نیاز در زمان حریق از موارد مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد.
استانداردها و الزامات
برای طراحی لوله‌کشی آتش‌نشانی، باید استانداردهای ملی و بین‌المللی رعایت شود. استانداردهایی مانند (NFPA انجمن ملی حفاظت در برابر آتش) و (ISO سازمان بین‌المللی استانداردسازی) به عنوان مبنایی برای کیفیت و کارایی سیستم‌ها شناخته می‌شوند.
برخی از الزامات کلیدی که باید در طراحی لوله‌کشی آتش‌نشانی رعایت شوند به شرح زیر هستند:
فشار آب: سیستم باید بتواند فشار آب لازم برای مقابله با حریق را تأمین نماید. جریان آب و فشار آن باید طبق الزامات استاندارد تعیین شود.
انتخاب لوله‌ها: لوله‌های مورد استفاده باید مطابق با استانداردها و مقاومت لازم برای حوادث آتش‌سوزی انتخاب شوند. اندازه و نوع لوله‌ها بر راندمان سیستم تأثیرگذار است.
نصب تجهیزات: جعبه‌های آتش‌نشانی، شیرهای کنترل و دیگر تجهیزات باید در مکان‌های مناسب و قابل دسترس نصب شوند.
منابع تأمین آب: منابع تأمین آب باید قابل دید باشد و اطمینان حاصل شود که این منابع در هنگام نیاز در دسترس هستند.
مدیریت سیستم: بعد از نصب، سیستم باید به طور منظم بررسی و آزمایش شود.
نحوه تست لوله‌کشی آتش‌نشانی
تست لوله‌کشی آتش‌نشانی به منظور اطمینان از کارایی و ایمنی سیستم بسیار حیاتی است. مراحل مختلف تست به شرح زیر است:
تست فشار: تست فشار یک مرحله حیاتی است که در آن لوله‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند تا هرگونه نشتی، ضعف یا نقص در سیستم شناسایی شود. معمولاً این تست با فشار بالاتری نسبت به فشار عملیاتی انجام می‌شود. فشار تست باید بین ۱.۵ تا ۲.۵ برابر فشار کاری تعیین شود.
تست عملکرد: این مرحله شامل بررسی عملکرد کل سیستم در زمان آسیب‌دیدگی است. در اینجا باید اطمینان حاصل شود که آب به درستی از لوله‌ها عبور کرده و به مکان مورد نیاز (مانند جعبه‌های آتش‌نشانی) می‌رسد.
تست تجهیزات جانبی: شامل بررسی عملکرد تجهیزاتی چون پمپ‌ها، شیرها و حسگرها است. این تجهیزات باید به صورت دوره‌ای تست و ارزیابی شوند.
در هر یک از مراحل تست، توجه و دقت بسیار مهم است. عدم توجه به جزئیات می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
در تمامی مراحل طراحی و نصب سیستم لوله‌کشی آتش‌نشانی، استفاده از تجهیزات با کیفیت و استاندارد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تجهیزات نامناسب یا بی‌کیفیت می‌توانند به شدت کارایی سیستم را کاهش دهند و در مواقع بحرانی موجب بروز حادثه شوند. به همین خاطر، خرید لوازم و تجهیزات از تأمین‌کنندگان معتبر و شناخته‌شده موجب تضمین کیفیت و امنیت سیستم‌های آتش‌نشانی می‌شود.
یکی از تأمین‌کنندگان معتبر که می‌تواند به شما در تأمین تجهیزات مورد نیاز کمک کند، مجموعه مزینانی است. مزینانی با داشتن محصولات متنوع و باکیفیت، گزینه‌های مناسبی برای انتخاب در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. این سایت با ارائه مشاوره تخصصی در انتخاب بهترین محصولات شما را یاری می‌کند و متعهد به کیفیت و نوآوری در ارائه خدمات است.
تست فشار لوله آتش نشانی
در این قسمت استانداردها فشار تست ها و نکات مهمی که در این خصوص باید بدانید را برایتان بازگو می کنیم:
- لوله اصلی تامین آب آتش نشانی باید از بلندترین قسمت ساختمان (بام) تا پایین ترین قسمت ساختمان (روی فونداسیون) کشیده شده باشد و از بالا به منبع آب و از پایین به آب شهر وصل شده باشد. قدرت تامین این منابع باید به گونه ای باشند که بتوانند به مدت 10 دقیقه تا رسیدن نیروهای متخصص آتش نشانی، آتش سوزی را کنترل کنند. فشاری که در تست حالت کاری عادی باید در سر شیلنگ های آتش نشانی و نازل ها باشد حداقل 3 اتمسفر می باشد.
- برای تست فشار سیستم لوله کشی آتش نشانی ساختمان به این صورت عمل می کنند که کل وسایلی که با فشار آب درگیر هستند باید بتوانند به طور تقریبی 24 الی 48 ساعت فشار ثابت 2 بار را تحمل کنند.
- برای مجتمع های تجاری، اداری، صنعتی و مسکونی باید هیدرانت یا همان شیر ایستاده آتش نشانی زیر نظر کارشناس نصب شود.
- در صورتی که ساختمان شما مجهز به اسپرینکلر است، همین تست باید برای سنجش فشار قابل تحمل آن ها انجام شود و علاوه بر آن باید عملکرد آن ها را نیز مورد بررسی قرار دهید.
- سیستم لوله کشی آب آتش نشانی باید مورد تایید کارشناسان سازمان آتش نشانی باشد.
علاوه بر این تست روی لوله های آتش نشانی باید یک سری تست روی شیلنگ های آتش نشانی انجام شود تا از صحت و سلامت آن ها اطمینان حاصل شود و در شرایط اضطراری با اطمینان خاطر از آن ها استفاده کنیم.
نحوه انجام تست فشار روی شیلنگ آتش نشانی
تست هایی که روی شینلگ های آتش نشانی انجام می شوند به این صورت می باشد که در کارخانه های تولید کنند شیلنگ آتش نشانی یک تکه از شیلنگ تولید شده را به صورت تصادفی مورد تست فشار قرار می دهند این تست فشار به دو صورت انجام می شود که در ادامه آن ها را با هم بررسی می کنیم:
تست فشار در شرایط کاری
این تست به این منظور انجام می شود تا توانایی تحمل فشار را در شرایطی که معمولا شیلنگ در زمان استفاده قرار دارد مورد آزمایش قرار دهد. برای این کار ابتدا شیلنگ آتش نشانی مورد آزمایش خود را برداشته و یک فشار سنج به آن وصل می کنیم و شیلنگ را پر آب می کنیم تا به قول معروف هواگیری شود. سپس فشار آب در شیلنگ را بالا می بریم تا درجه فشار سنج به 20 بار برسد. سپس یک فشار بیرونی روی شیلنگ وارد می کنیم تا ببینیم در چنین شرایطی عملکرد خوبی دارد یا خیر. برای این کار می توانید با یک خودرو از روی شیلنگ رد شوید و فشار آب داخل شیلنگ که روی 20 بار ثابت شده است نباید تغییری داشته شود.
تست تخریب شیلنگ آتش نشانی
برای انجام این تست شما یک متر از شیلنگ آتش نشانی را پلمپ می کنید و از طرف دیگر آب را به داخل آن پمپاژ می کنید تا هوای اضافی داخل آن تخلیه شود. سپس فشار آب را تا جایی بالا می برید که باعث تخریب و ترکیدن شیلنگ شود؛ شیلنگی مناسب است که بتواند فشاری بیش از 45 بار را تحمل کند. همچنین در مورد این تست باید این نکته را به یاد داشته باشید که شیلنگ مورد آزمایش را درون یک محفظه بسته قرار دهید تا در زمان ترکیدن مشکل خاصی برای شما بوجود نیاید. گروه صنعتی مزینانی ارائه دهنده انواع تجهیزات آتش نشانی و اطفاء حریق از جمله جعبه آتش نشانی، کپسول و .. میباشد.
